Bardzo ciekawą informację na temat marszałka Józefa Piłsudskiego otrzymaliśmy od Roberta Leszczyńskiego. Okazuje się, że marszałek był apostatą i przeszedł z religii katolickiej na luteranizm 24 maja 1899 roku w parafii w Łomży. Dokonał tego z partykularnego interesu, a mianowicie z chęci ożenienia się z Marią Juszkiewiczową - rozwódką wyznania ewangelicko-augsburgskiego.

Inne fakty z późniejszego życia marszałka mogą (ale nie muszą, gdyż nie jest znany żaden ważny kanonicznie akt rekonwersji) świadczyć o tym, że marszałek wrócił na łono Kościoła rzymskokatolickiego (ślub z drugą żoną w 1921 roku był w rycie katolickim, Piłsudski otrzymał też katolickie ostatnie namaszczenie). Niemniej jednak ocena faktu apostazji marszałka dokonywana przez niektórych duchownych katolickich jest bardzo surowa: "Piłsudski świadomie opuścił Kościół Katolicki - i równie świadomie przeszedł do Kościoła protestanckiego. Przepisy wiary katolickiej nie pozwalają na oddawanie podobnym jednostkom rytu modłów publicznych zastrzeżonych wyłącznie dla wyznawców wiary katolickiej. A więc: Nie wolno Piłsudskiemu oddawać rytu modłów publicznych ze strony czy to kleru czy też laikatu katolickiego". Msza żałobna za marszałka jest więc niedopuszczalna. W 1937 roku wystąpił tzw. Konflikt Wawelski: z powodu formalnego luteranizmu marszałka, przeniesiono trumnę Józefa Piłsudskiego pochowanego na Wawelu z krypty św. Leonarda do krypty pod Wieżą Srebrnych Dzwonów (też na Wawelu).

Oto fragment artykułu księdza J. Warszawskiego:

GAZETA WARSZAWSKA, NUMER JUBILEUSZOWY 1774-1974, Londyn, 31 grudnia 1974, Str. 15
KS. JÓZEF WARSZAWSKI, T. J.

"MSZA ŻAŁOBNA ZA DUSZĘ MARSZAŁKA"

Akt przejścia Józefa Piłsudskiego na ewangelicyzm przetrwał w odbitce fotograficznej w prywatnych zbiorach czasu wolnej Polski, okupację niemiecką i okres współczesny, w którym również, jak widać, nie wszelką prawdę daje się ogłaszać, skoro do ogłoszenia przekazano ją nam. Wypełniamy dzisiaj to życzenie. Jesteśmy pewni, że prawdę o sobie nie on polecił ukrywać. W przekładzie polskim akt brzmi:

1899, Nr 4, Łapy.
Działo się w mieście Łomży dwunastego (dwudziestego czwartego) maja tysiąc osiemset dziewięćdziesiątego dziewiątego roku o godzinie dziesiątej ramo. Ogłaszamy, że w obecności świadków Tytusa Mikulskiego, dwudziestu jeden lat, technika, i Fryderyka Szymańskiego, lat trzydziestu sześciu, zakrystianina, obu przebywających w Łomży, po dostatecznym przygotowaniu i pełnym wewnętrznym przekonaniu przeszedł z wyznania Rzymsko-katolickiego na wyznanie Ewangelicko-Augsburskie w tutejszym Ewangelicko-augsburskim kościele Józef Klemens Piłsudski (w nawiasach powtórzono po polsku) lat trzydzieści jeden, kawaler, zamieszkujący w Łapach, urodzony w majątku Zułowie, syn dworzanina (szlachcica) Józefa i zmarłej Marii z domu Billewicz małżonków Piłsudskich. Przy tym uzupełnia się, że Józef Klemens Piłsudski tejże daty był konfirmowany, odbył spowiedź i przyjął Komunię Świętą. Akt ten ogłaszanemu i świadkom przeczytany przez nich i przez nas podpisany został.

(Podpisy)
Józef Klemens Piłsudski (po polsku)
Tytus Mikulski (po polsku)
Fridrich Szimanski (po rosyjsku)
Pastor G. Mikulski (po rosyjsku).

Źródła: Wikipedia, artykuł księdza Józefa Warszawskiego, historialomzy.pl, civitas.org.pl, Fronda