W statystyce kościelnej jak również publicznej (GUS) nie podaje się liczby wiernych lecz liczbę ochrzczonych. Z tego względu ciekawym uzupełnieniem danych GUS-owych są badania reprezentacyjne prowadzone np. przez CBOS. Tutaj pisałem o religijności Polaków w oparciu na badaniu CBOS z 2005 roku. Badanie CBOS z 2009 roku pt. "Dwie dekady przemian religijności w Polsce" dostarcza świeżych danych w tej kwestii.

Jak widać na wykresie poniżej w ciągu dwudziestu lat nie odnotowano w Polsce żadnych gruntownych zmian jeśli chodzi o odsetek osób wierzących lub niewierzących (przynajmniej na poziomie deklaracji przed ankieterem).

Jak podają autorzy analizy: "Powszechnie deklarowana wiara w Boga jest trwałą cechą Polaków, utrzymującą się w ostatnich dwudziesta latach na niemal niezmienionym poziomie. Z systematycznie prowadzonych przez nas badań wynika, że od początku lat dziewięćdziesiątych niezmiennie prawie wszyscy ankietowani (od 93% do 97%) określają się jako wierzący, z czego mniej więcej co dziesiąty ocenia swoją wiarę jako głęboką. Odsetek osób zaliczających się do raczej lub całkowicie niewierzących również pozostaje na mniej więcej stałym – stosunkowo niskim poziomie (od 3% do 7%). Charakterystycznym elementem wiary polskiego społeczeństwa jest towarzyszące jej równie trwałe i stosunkowo silne – szczególnie w porównaniu z obywatelami innych krajów europejskich – przywiązanie do praktyk religijnych, takich jak nabożeństwa, msze lub spotkania religijne. Pod tym względem – jak wskazują nasze comiesięczne badania – poziom zaangażowania Polaków, podobnie jak deklaracje wiary, w ciągu ostatnich dwudziestu lat pomimo okresowych wahań niemal się nie zmienił. Około połowy badanych przyznaje, że praktykuje co najmniej raz w tygodniu, niespełna jedna piąta – raz lub dwa razy w miesiącu, średnio co piąty respondent twierdzi, że uczestniczy w obrzędach religijnych kilka razy w roku, a mniej więcej co dziesiąty przyznaje, że w ogóle nie bierze w nich udziału.

Zdecydowanie mniej stabilnie przedstawia się uczestnictwo młodych Polaków w praktykach religijnych. Obecnie do cotygodniowego lub częstszego udziału w mszach, nabożeństwach lub spotkaniach religijnych przyznaje się mniej więcej połowa ankietowanych od 18 do 24 roku życia, podczas gdy na początku lat dziewięćdziesiątych – ponad dwie trzecie (w 1992 roku nawet 72%). Od tego czasu zmniejszyła się zarówno liczba praktykujących kilka razy w tygodniu (z 9% do 4%), jak i uczęszczających do kościoła co niedziela (z 63% do 45%). Dwukrotnie wzrósł natomiast (z 20% do około 40%) odsetek osób praktykujących nieregularnie (kilka lub kilkanaście razy w roku). Nieznacznie zwiększyła się też (od 1992 roku o 4 punkty procentowe) liczba młodych ludzi w ogóle nieuczestniczących w praktykach religijnych. Obecnie, jak wynika z deklaracji, stanowią oni 12% badanych mających od 18 do 24 lat.

Wprawdzie spadek częstości uczestnictwa młodzieży w praktykach religijnych następuje bez względu na płeć, jednak – jak się wydaje – w przypadku kobiet jest on nieco mniej widoczny. Wśród mężczyzn w wieku od 18 do 24 lat już od kilku lat odsetek regularnie praktykujących mniej więcej równoważy się z liczbą ich rówieśników, którzy nieregularnie uczestniczą w praktykach religijnych, natomiast wśród kobiet w tym wieku wciąż utrzymuje się minimum 10-punktowa przewaga praktykujących co najmniej raz w tygodniu nad uczęszczającymi do kościoła sporadycznie. W przypadku młodzieży płci męskiej widoczny jest też nieznaczny wzrost odsetka w ogóle niepraktykujących, podczas gdy wśród kobiet liczba nieuczestniczących w praktykach religijnych utrzymuje się na raczej niezmienionym poziomie.