Kościół katolicki w Finlandii prawie nie istnieje. Niemniej jednak są tam inne kościoły, a z powodu postępującej laicyzacji wielu Finów postanawia z nich wystąpić. W Finlandii jest to o tyle łatwe, że dwa z funkcjonujących tam kościołów mają status kościołów narodowych, których członkowie są rejestrowani w lokalnych urzędach. Zawsze można było tam wystąpić ze swojego kościoła składając osobiście pisemną deklarację w takim urzędzie. Ale dla wielu Finów i to było zbyt dużym wysiłkiem. Dla takich osób grupa zapaleńców stworzyła serwis internetowy www.eroakirkosta.fi, z pomocą którego można wystąpić z kościoła przy pomocy kilku kliknięć myszką. Poniżej znajduje się opis tego fińskiego projektu (tłumaczenie angielskiego tekstu znajdującego się na stronie: http://www.countmeout.ie/responses/txt/finland.txt ; http://www.countmeout.ie/international/ ). Dotarły do nas informacje, że podobna witryna powstaje też w naszym kraju. Z powodu innej sytuacji prawnej nie może oczywiście działać na tej samej zasadzie co witryna fińska. Ciekawi jednak jesteśmy co z tej inicjatywy wyniknie.
Witam wszystkich. Nazywam się Jori Mantysalo i jestem członkiem Wolnomyślicieli z Tampere. Jest to organizacja będąca częścią Fińskiej Unii Wolnomyślicieli. Eroakirkosta.fi, tłumaczy się jako wystap-z-kosciola.fi. Jest to strona internetowa, która pomaga w występowaniu z kościoła. Już ponad 150.000 osób to zrobiło!
== Religia w Finlandii ==
W Finlandii mieszka około 5 milionów osób. Posiadamy dwa kościoły narodowe: luterański i prawosławny. Nieco ponad 80% Finów to członkowie kościoła luterańskiego, około 1% to członkowie mniejszego kościoła prawosławnego. Najczęstszym wyznaniem wiary w Finlandii jest zapewne: "Wydaje mi się, że istnieje jakiś rodzaj siły wyższej". Większość członków kościołów narodowych nie uczęszcza na msze, nie czyta Biblii itp.
Jest kilka powiązań pomiędzy państwem a kościołami. Najważniejsze jest opodatkowanie obywateli na rzecz kościołów. Zgromadzenia parlamentarne zaczynają się od mszy, a telewizja publiczna emituje różne programy religijne.
== Niektóre akty prawne ==
Istnieje specjalna ustawa o wolności religijnej w Finlandii z 1 sierpnia 2003 roku. Przed wejściem w życie tej ustawy obywatel mógł wystąpić ze swojego kościoła tylko udając się osobiście do lokalnego urzędu rejestracyjnego lub do biura parafii. W chwili obecnej wystarczającym jest wysłanie listu o urzędu. 1 lutego 2003 roku weszła w życie ustawa o wysyłaniu pism urzędowych drogą elektroniczną. Dzięki niej można wysyłać do urzędów e-maile dotyczące podatków itp., i ma to tą samą moc prawną co listy wysyłane zwykłą pocztą.
== Eroakirkosta.fi ==
Wraz z Petri Karisma założyliśmy stronę eroakirkosta.fi jesienią 2003 - oficjalnie ruszyła 21 listopada 2003. Na stronie należało wprowadzić nazwisko, numer identyfikacyjny, miasto - na tej podstawie silnik strony generował dokument rezygnacji. My płaciliśmy za wysyłkę. Użytkownik musiał tylko wydrukować wygenerowany dokument i wrzucić go do skrzynki. Szybki i łatwy sposób!
To był wielki sukces! W ciągu dwóch lat zapłaciliśmy za około 15.000 listów. Kosztowało to około 10.000 euro - niewiele jak za 15 tysięcy osób i duże nagłośnienie akcji w mediach. Byliśmy (i nadal jesteśmy) aktywni w nagłaśnianiu naszej działalności. To działa jak koło: przyczyniliśmy się do n tysięcy rezygnacji -> artykuł w prasie -> więcej rezygnacji -> kolejny artykuł w prasie.
Następnym krokiem było wysyłanie rezygnacji e-mailem. Nie było to łatwe gdyż lokalne urzędy rejestracyjne nie akceptowały rezygnacji w tej formie. Napisaliśmy w tej sprawie do Ministerstwa odpowiedzialnego za urzędy, a nawet do Parlamentu. W końcu wszystkie urzędy rejestracyjne zaakceptowały e-mail jako formę wystąpienia z kościoła.
Była to WIELKA zmiana. Nie musieliśmy więcej płacić za znaczki i każdy mógł zrezygnować z członkostwa w Kościele tylko poprzez kilka kliknięć. Nasza witryna zmieniła się w ten sposób, że po wypełnieniu krótkiego formularza on-line, e-mail na temat wystąpienia z kościoła zostawał automatycznie wysłany do właściwego biura.
W tym samym czasie więcej osób zaczęło pracować przy wsparciu naszej usługi internetowej. W tej chwili zespół liczy 5 osób plus 20 osób wspierających witrynę poprzez dodawanie komentarzy, przygotowywanie not prasowych itp. Dla przykładu profesjonalny grafik przygotował nową grafikę dla naszej strony.
== Niektóre sprawy sądowe ==
W 2004 roku chcieliśmy zareklamować naszą usługę internetową na autobusach miejskich w Tampere. Nie uzyskaliśmy zgody. Złożyliśmy skargę do Najwyższego Sądu Administracyjnego. Nic nie wskóraliśmy, ale media szeroko pisały o tej sprawie - zyskaliśmy ogromną darmową reklamę! Inna sprawa miała związek z naszym pomysłem, aby wysyłać reklamy do osób, które właśnie skończyły 18 lat (niektóre partie polityczne tak robią). I znów nie uzyskaliśmy zgody. Tym razem Najwyższy Sąd Administracyjny głosował 3:2 przeciwko nam. Była to ponownie darmowa reklama naszej inicjatywy.
== O statystykach ==
Numer identyfikacyjny w Finlandii ma formę "102030-456A" - można z niego uzyskać informację, że ta osoba urodziła się w 10.20.1930 i jest kobietą (ponieważ druga od końca cyfra jest parzysta). Korzystając z tych danych zestawiamy statystyki zbiorcze na temat osób, które wystąpiły z kościoła. Na ich podstawie kompilowaliśmy notki prasowe, np. "60% osób występujących z kościoła to mężczyźni", "odsetek występujących w Tempere rośnie szybciej niż w Helsinkach", "Większość występujących nie ukończyła 30-tu lat" itp.
== Inne uwagi ==
Strona internetowa opiera się obecnie na protokole https, a nie zwykłym http, przez co jest bezpieczna. Dokonaliśmy tej zmiany po negatywnych uwagach ze strony użytkowników serwisu. Nie przechowujemy danych osobowych użytkowników witryny - byłoby to niezgodne z prawem.
Uczyniliśmy nasz serwis tak prostym jak to tylko możliwe. Na przykład, sprawdzany jest numer ID pod kątem wieku. Jeśli osoba jest zbyt młoda aby wystąpić z kościoła pojawia się informacja, że wymagana jest dodatkowa zgoda rodziców.
Nasza witryna zajmuje się tylko kościołami narodowymi. Osoby należące do innych religii są zazwyczaj głęboko wierzące i prosta usługa internetowa jest dla nich niewystarczająca. W ten sposób chcemy też przypomnieć, że kościoły narodowe cieszą się przywilejami, których nie mają inne grupy religijne. Na stronie jest kalkulator podatkowy.
Nie staramy się nikogo "przekonwertować", ani namówić do przyłączenia się do naszej organizacji. Cały serwis jest stworzony dla jednego tylko celu. Zawsze mówimy o "usłudze internetowej", a nie o "stronie internetowej".
== Wystap-z-kosciola.xxx w Twoim kraju? ==
W tej chwili Szwecja ma swoją stronę http://www.uturkyrkan.se/ a Islandia swoją http://www.vantru.is/. Jestem bardzo ciekaw czy istnieją jakieś inne. Jestem gotów pomóc, jeśli ktoś chce zrobić podobny serwis internetowy we własnym kraju.
Uważam, że każda organizacja wolnomyślicieli powinna założyć stronę dla osób chcących wystąpić z kościoła. Jeśli nie można wystąpić przez internet, strona taka powinna udzielać wskazówek w jaki sposób można zrezygnować z członkostwa w kościoła.